Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE), eylül ayında bir önceki aya göre %2 oranında artış gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, yıllık bazda artış ,09 olurken, 12 aylık ortalamalara göre ise ,28'lik bir yükseliş kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE), 2024 yılı eylül ayında bir önceki aya göre %2 oranında artış gösterdi. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla %31,09 artan endeks, 12 aylık ortalamalara göre ise %52,28 oranında yükseldi. Bu veriler, tarım sektörü ve ilgili hizmetlerde yaşanan fiyat değişimlerini ortaya koyarken, sektördeki genel eğilimlerin yukarı yönlü olduğunu işaret ediyor.
Aylık Artışlar Sektörlere Göre Dağıldı
TÜİK verilerine göre, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörlerinde de belirgin fiyat artışları gözlendi. Tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetler kaleminde %1,96, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %1,81 ve balıkçılık ürünleri ve su ürünleri ile balıkçılığa destekleyici hizmetlerde %3,51 oranında fiyat artışı yaşandı. Bu artışlar, tarım sektörü içinde farklı alanların benzer eğilimler gösterdiğini, ancak bazı alt gruplarda daha sert fiyat dalgalanmalarının olduğunu ortaya koyuyor.
Ana Gruplardaki Fiyat Değişiklikleri
Tarım ÜFE’nin ana gruplarına bakıldığında, tek yıllık bitkisel ürünlerde aylık bazda %4,1 oranında artış dikkat çekti. Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler grubunda ise %1,25'lik bir artış gözlemlendi. Buna karşın çok yıllık bitkisel ürünlerde %2,19'luk bir düşüş yaşandı. Bu düşüş, özellikle üzüm ve tropikal meyveler gibi uzun ömürlü bitkisel ürünlerde fiyatların gerilediğini ortaya koyuyor.
Yıllık Değişimlere Göre Fiyat Farklılıkları
Tarım ÜFE’nin yıllık değişim verilerine göre, tarım sektöründeki 14 alt gruptan 7'si daha düşük, 7'si ise daha yüksek oranlarda fiyat değişikliği yaşadı. Yıllık bazda tek azalış kaydedilen grup, sebze, kavun-karpuz, kök ve yumrular oldu ve bu grupta %0,57 oranında fiyat düşüşü yaşandı. En az fiyat artışı görülen diğer alt gruplar ise %17,67 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar ve %21,83 ile tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlar oldu.
Diğer yandan, en yüksek yıllık fiyat artışlarının görüldüğü gruplar %110,74 ile yağlı meyveler ve %64,13 ile koyun, keçi, işlenmemiş süt ve yapağılar oldu. Özellikle yağlı meyvelerdeki bu yüksek oranlı artış, sektördeki belirgin fiyat dalgalanmalarını gözler önüne seriyor.
Aylık Bazda Ürünler Arasındaki Dalgalanmalar
Eylül ayında Tarım ÜFE’nin aylık bazda değişimlerine bakıldığında, bazı ürünlerde ciddi azalışlar olduğu görülüyor. Üzüm grubunda %6,71, tropikal ve subtropikal meyveler grubunda ise %3,53 oranında azalışlar kaydedildi. Bunun aksine, canlı kümes hayvanları ve yumurtalar %17,23 oranında, lifli bitkiler ise %10,08 oranında fiyat artışı yaşadı.
Genel Değerlendirme
Eylül 2024 dönemine ait Tarım ÜFE verileri, tarım sektöründe genel bir fiyat artış eğilimi olduğunu ancak bazı alt gruplarda düşüşlerin yaşandığını gösteriyor. Tek yıllık bitkisel ürünlerdeki yüksek oranlı artışlar, özellikle kısa ömürlü tarım ürünlerinin üretim maliyetlerinde veya arz-talep dengesindeki değişikliklerden kaynaklanan fiyat dalgalanmalarına işaret ediyor. Bunun yanı sıra, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerdeki artışlar da dikkat çekiyor, ancak sebze ve tropikal meyve fiyatlarındaki düşüşler sektörün çeşitli alt dallarında farklı dinamiklerin devrede olduğunu gösteriyor.
Bu veriler, tarım sektöründeki üreticilerin karşılaştığı maliyet baskılarını ve tüketici fiyatlarına yansıyabilecek potansiyel etkileri anlamak açısından kritik öneme sahip. Özellikle yağlı meyve ve hayvansal ürünlerdeki yüksek fiyat artışları, bu ürün gruplarının piyasa koşullarında daha hassas olduğunu ortaya koyuyor.
