Türk tüketiciler, artan fiyatlara ve vergi düzenlemelerine rağmen yurt dışı online alışverişte frene basmadı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2025’in ilk dokuz ayında yurt dışı e-ticaret harcamaları yüzde 67 artarak 256 milyar 499 milyon TL’ye ulaştı. Böylece, 2024’ün tamamında yapılan toplam 217 milyar TL’lik harcama miktarı yalnızca dokuz ayda aşılmış oldu. Ağustos ayında yürürlüğe giren düzenlemeyle bireysel ithalat limiti 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürülmüş; Avrupa Birliği ülkelerinden yapılan alışverişlerde vergi oranı yüzde 18’den yüzde 30’a, diğer ülkelerden yapılan alışverişlerde ise yüzde 30’dan yüzde 60’a çıkarılmıştı. Ancak bu önlemler, yurt dışı sitelere olan ilgiyi azaltmadı. Tüketiciler, özellikle elektronik aksesuar, giyim, kozmetik ve kişisel bakım ürünleri gibi kategorilerde fiyat avantajı arayışını sürdürdü.
Üçüncü Çeyrekte Hızlı Tırmanış
BKM verilerine göre, Temmuz–Eylül 2025 döneminde (üçüncü çeyrek) yurt dışı harcamalar yüzde 70 artışla 101,1 milyar TL’ye ulaştı. Sadece Eylül ayında yapılan online yurt dışı harcamaları ise yüzde 75 artarak 33,4 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Bu veriler, Türk tüketicisinin fiyat karşılaştırmalı alışverişe yöneldiğini ve döviz bazında cazip fırsatları değerlendirmeye devam ettiğini ortaya koyuyor. Yurt dışı kart harcamalarının dağılımında seyahat, taşımacılık ve konaklama kalemleri öne çıktı:
- Seyahat ve taşımacılık: 48,2 milyar TL
- Konaklama: 14,9 milyar TL
- Eğitim, kırtasiye ve ofis malzemeleri: 13 milyar TL
- Market ve AVM harcamaları: 11,8 milyar TL
- Elektronik ve bilgisayar ürünleri: 10,1 milyar TL
- Giyim ve aksesuar: 5,1 milyar TL
Tüketicilerin yurt dışı platformları tercih etmesinde çeşitlilik, fiyat farkı ve kolay ödeme sistemleri etkili oldu.
“Adil Rekabet Sağlanmalı” Uyarısı
Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, vergi düzenlemelerine rağmen yurt dışı platformlara ilginin azalmadığını belirtti. Ekmekçi, bu durumun hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını vurguladı: “Yabancı platformlar vergi ve düzenleyici yüklerden muaf oldukları için yerli satıcılar açısından haksız rekabet oluşuyor. Katma değerin önemli kısmı ülke dışında kalıyor. Bu, hem fiyat dengesini hem de vergi gelirlerini olumsuz etkiliyor.” Ayrıca, teknoloji ve kırtasiye ürünleri gibi kategorilerdeki hızlı artışın, Türk tüketicisinin fiyat avantajı arayışıyla giderek daha fazla yurt dışına yöneldiğini gösterdiğini ifade etti.
Ekonomik Etkiler: Fırsat mı, Uyarı mı?
Uzmanlara göre yurt dışı online alışverişlerdeki bu artış, yerli e-ticaret sektörü için çift yönlü bir tablo oluşturuyor. Bir yandan küresel e-ticaretle entegrasyonu güçlendirirken, diğer yandan yerli satıcıların rekabet gücünü zayıflatıyor. Vergi düzenlemeleri ve kargo maliyetleri, tüketiciyi caydırmakta yetersiz kalırken, fiyat farkları ve ürün çeşitliliği yabancı platformları cazip kılmaya devam ediyor. 2025’in ilk dokuz ayında 256 milyar TL’yi aşan yurt dışı online harcama hacmi, Türkiye’nin dijital tüketim alışkanlıklarında kalıcı bir dönüşüm yaşandığını gösteriyor. Tüketiciler döviz bazında fırsat arayışına devam ederken, yerli e-ticaret platformları rekabet, vergi ve maliyet baskısı altında kalıyor. Uzmanlara göre, bu tablo sürdürülebilir ticaret dengesi için adil vergi düzeni ve yerli üretici desteğini zorunlu hale getiriyor.
