Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) ortaklaşa yayımladığı 2024 Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri, üniversite mezunlarının istihdam durumu, ilk iş bulma süresi, kazançları ve mesleki uyumlarına dair çarpıcı veriler sundu. Lisans mezunlarının kayıtlı istihdam oranı önceki yıla göre sınırlı bir gerileme göstererek yüzde 75’e düşerken, ön lisans mezunlarında bu oran yüzde 66,4 oldu.
Tıp Mezunları Zirvede: yüzde 96,4 İstihdam Oranı
2024 yılı verilerine göre lisans mezunları arasında en yüksek kayıtlı istihdam oranına sahip bölüm tıp oldu (yüzde 96,4). Tıp mezunlarını özel eğitim öğretmenliği (yüzde 95,1), elektrik öğretmenliği (yüzde 92,4), dil ve konuşma terapisi (yüzde 91,9) ve elektronik öğretmenliği (yüzde 91,9) takip etti. Alan bazında bakıldığında ise sağlık ve refah (yüzde 86,7) grubu, mezunlarının istihdamında başı çekti.
Ön lisans düzeyinde ise polis meslek eğitimi bölümü yüzde 92,3 istihdam oranı ile en üst sırada yer aldı. Elektrik enerjisi üretimi, endüstriyel kalıpçılık, metalurji ve doğalgaz teknolojisi bölümleri de yüksek istihdam oranlarıyla öne çıktı.
İlk İşte Hızlı Başlayanlar: Sağlık Mezunları
Lisans mezunlarının ortalama ilk iş bulma süresi 2024’te 14,4 ay olarak ölçüldü. En hızlı iş bulanlar dil ve konuşma terapistleri oldu; ortalama 2,2 ayda işe başladılar. Tıp (yüzde 4,1 ay), özel eğitim öğretmenliği (yüzde 4,3 ay) ve eczacılık (yüzde 5,1 ay) bölümleri de mezuniyet sonrası hızla istihdama katılan bölümler arasında yer aldı. Alan bazında ise en kısa iş bulma süresi sağlık ve refah mezunlarında (8,9 ay) gözlendi.
Ön lisans mezunlarında da benzer bir tablo söz konusu: Polis meslek eğitimi mezunları ortalama 2,9 ayda ilk işlerine başladı. Diğer hızlı istihdam edilen bölümler arasında optisyenlik, aşçılık ve eczane hizmetleri yer aldı.
Kendi Alanında Çalışan Mezunlar: Sağlık İlk Sırada
Lisans mezunlarının kendi eğitim alanlarıyla uyumlu bir işte çalışma oranı yüzde 56,1’e yükseldi. En yüksek mesleki uyum sağlık ve refah (yüzde 79,9), iş-yönetim-hukuk (yüzde 79,4) ve eğitim (yüzde 63,8) alanlarında gözlemlendi. Sosyal bilimler, gazetecilik ve enformasyon mezunlarının yalnızca yüzde 20,1’i kendi alanında iş bulabildi.
Ön lisans mezunlarında en yüksek mesleki uyum oranı %64,8 ile iş, yönetim ve hukuk alanında gerçekleşti. Sosyal bilimler alanı ise bu grupta da en düşük uyum oranına (yüzde 8) sahip oldu.
En Yüksek Kazancı Pilotlar Elde Etti
Lisans düzeyinde ortalama aylık kazancı en yüksek olan mezunlar sırasıyla:
- Pilotaj
- Matematik Mühendisliği
- Uzay Mühendisliği
- Tıp
- Uçak Mühendisliği
Ön lisans mezunları arasında ise polis meslek eğitimi bölümü, en yüksek gelir ortalamasına sahip oldu. Uçak teknolojisi, mağaza yönetimi, marka iletişimi ve elektrik enerjisi bölümleri de yüksek kazançlı alanlar arasında yer aldı.
Sağlık ve Teknik Alanlar Önde
Veriler, mezuniyet sonrası iş bulma süresi, istihdam oranı, kazanç ve mesleki uyum açısından sağlık, mühendislik ve teknik alanların açık farkla önde olduğunu gösteriyor. Sosyal bilimler ve bazı hizmet alanlarında ise hem istihdam oranı hem de alan uyumu düşük seyrediyor. Bu sonuçlar, yükseköğretim tercihi yapacak adaylar için yalnızca ilgi değil, aynı zamanda iş gücü piyasasının taleplerini de dikkate almanın önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
