Türkiye’de artan gıda fiyatları ve döviz bazında değer kazanan Türk lirası, alışveriş rotasını sınır ötesine çevirdi. Son dönemde çok sayıda Türk vatandaşı, peynirden ete, zeytinyağından çikolataya kadar birçok ürünü daha uygun fiyata almak için Yunanistan’ın Dedeağaç (Alexandroupolis) kentine yöneliyor. Sınır kapılarında oluşan yoğunluk ve artan alışveriş turları, bu yeni ekonomik hareketliliğin somut göstergesi haline geldi. Artan hayat pahalılığı nedeniyle son yıllarda Türkiye’de fiyat farkı hızla açıldı. Yunanistan’da satılan birçok temel gıda ürünü, Türkiye’deki etiketlere kıyasla %40 ila %60 daha ucuz hale geldi. Örneğin;
- Kıyma: Türkiye’de ortalama 12,10 euro’ya denk gelirken, Dedeağaç’ta 9,36 euro,
- Gouda peyniri ve Kinder çikolata gibi ithal ürünler: Türkiye fiyatlarının üçte biri,
- Sosis ve salam gibi işlenmiş et ürünleri ise neredeyse yarı fiyatına satılıyor.
Bu tablo, vatandaşları sadece günübirlik alışveriş için değil, toplu stoklama amacıyla da sınıra yönlendiriyor.
Turlar Dolu, Marketler Kalabalık
Artan talebi fark eden turizm acenteleri, özellikle İstanbul, Bursa, Edirne ve Tekirdağ’dan haftalık turlar düzenliyor. Yaklaşık 50 euro karşılığında günübirlik alışveriş turları, son haftalarda tamamen dolu geçiyor. Katılımcılar sabah erken saatlerde Dedeağaç’a geçiyor, öğleden sonra market alışverişlerini tamamlayıp kısa bir şehir gezisiyle dönüşe geçiyor. Bir acente yetkilisi durumu şöyle özetliyor: “Herkes arabasına koli koli peynir, zeytinyağı, makarna dolduruyor. Kasalarda uzun kuyruklar var; adeta Türkçe konuşulan ikinci bir pazar oluştu.”
Ekonomik Tablo Tüketici Davranışını Değiştirdi
Ekonomistler, bu sınır ötesi alışveriş hareketinin enflasyon ve gelir dengesindeki bozulmanın doğrudan sonucu olduğunu belirtiyor. Her ne kadar Türk lirası son aylarda güçlenmiş olsa da, gıda fiyatlarındaki artışın halkın alım gücünü aşmaya devam ettiği vurgulanıyor. Uzmanlara göre, kentsel kesimdeki orta gelirli tüketici, artık “komşu ülkede market alışverişi”ni bir alternatif değil, bir zorunluluk olarak görmeye başladı.
Tersine Alışveriş Trendi
Geçmişte ucuzluk için Edirne’ye akın eden Yunan vatandaşları, artık kendi kentlerinde Türk alışverişçileri ağırlıyor. Yunan perakendeciler, Türk turistlerin bu ilgisinden memnun. Dedeağaç esnafı, “Artık her hafta sonu raflarımızda Türkler var,” diyerek tabloyu özetliyor. Bölge ekonomisi için bu alışveriş akımı önemli bir hareketlilik yaratırken, Türk tüketiciler açısından tablo, yurtiçi fiyatların sürdürülemez hale geldiğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Türkiye’de gıda enflasyonu resmi olarak yüzde 35 seviyesinde görünse de, bazı kalemlerde yıllık artışın yüzde 100’ü aştığı biliniyor. Bu fark, özellikle döviz karşısında güçlenen liranın etkisiyle, Yunanistan’daki fiyatların daha cazip hale gelmesine neden oluyor. Uzmanlar, “Bu eğilim geçici değil; yapısal fiyat farkı kapanmadıkça Türk vatandaşları sınır ötesine yönelmeye devam edecek” yorumunu yapıyor.
