Türkiye, 2025 yılının ilk yarısında yaş sebze ihracatında önemli bir başarıya imza attı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 1 Ocak – 30 Haziran döneminde sebze ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10 artış göstererek 605 milyon 445 bin dolara yükseldi. Özellikle domates ve biber ihracatında elde edilen performans dikkat çekici düzeyde olurken, Antalya başta olmak üzere Batı Akdeniz Bölgesi üretimde ve ihracatta başı çekti.
Domates ve Biber İhracatın Belkemiği
Sebze ihracatının lokomotifi olan domates, 259,7 milyon dolarlık dış satımla ilk sırada yer aldı. Domatesi 181,1 milyon dolarla biber, ardından kabak (46,2 milyon $), salatalık (35,6 milyon $) ve soğan (20,4 milyon $) takip etti. Bu tablo, Türkiye’nin örtü altı tarım ve seracılıkta yakaladığı ivmenin küresel pazarda karşılık bulduğunu ortaya koyuyor. Antalya, Isparta ve Burdur illerinden oluşan Batı Akdeniz Bölgesi, Türkiye genelindeki sebze ihracatının yüzde 51’ini tek başına gerçekleştirdi. 2024'ün aynı dönemine göre yüzde 10,4 artışla 309 milyon dolarlık ihracat yapan bölge, özellikle biber ve domatesle öne çıktı. Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, “Biber ihracatında uzmanlaştık. Örtü altı üretimin sağladığı esneklikle iklim risklerine rağmen istikrarlı bir üretim ve ihracat kapasitesine sahibiz,” dedi.
Rusya İlk Sırada, Avrupa ve Orta Doğu da Listede
Sebze ihracatında Türkiye’nin en büyük pazarı Rusya olmaya devam etti. Rusya’yı Irak, Romanya, Almanya ve Ukrayna izledi. Bu ülkelerin Türk sebzelerine yönelik istikrarlı talebi, üretici ihracatçılar için güvenli pazarlar oluşturuyor. 2025'in ilk yarısında sebze ihracatı artarken, meyve ihracatı iklim koşullarından olumsuz etkilendi. Nisanda yaşanan zirai don, şeftali, elma ve kiraz başta olmak üzere birçok üründe verimi düşürdü. Yılın ilk 6 ayında 550 milyon dolarlık meyve, 13 milyon dolarlık turunçgil ihracatı gerçekleşti. Çavuşoğlu, “Doğayla uyumlu üretim modelini benimsemeli, örtü sistemlerini meyve bahçelerine de taşımalıyız. Aksi halde aynı sorunlar tekrar eder,” uyarısında bulundu.
Yüksek Katma Değerli Ürünler İçin Çağrı
Sektör temsilcileri, Türkiye’nin yaş sebze ihracatındaki payını artırmak için sadece hacim değil, kalite odaklı stratejilere yönelmesi gerektiğini vurguluyor. Ambalaj, lojistik ve ürün çeşitliliğinde yapılacak yatırımlar, hem ihracat birim fiyatını artıracak hem de yeni pazarlara açılmanın önünü açacak. Bu gelişmelerle birlikte Türkiye’nin yaş sebze ihracatında istikrarını koruması, tarımsal planlamanın, bölgesel üretim uzmanlığının ve dış ticaret stratejisinin uyum içinde çalıştığını gösteriyor. Ancak meyvede yaşanan kayıplar, iklim değişikliği karşısında daha dirençli üretim modellerinin aciliyetini de gündeme getiriyor.
