Küresel otomotiv sektöründe sarsıcı bir gelişme yaşandı. Çinli elektrikli araç üreticisi Neta Auto, resmi olarak iflasını açıkladı. Bir dönem “Toyota’yı satın alabilecek güçte” olduğu konuşulan şirketin çöküşü, sektörde büyük yankı uyandırdı. Gözler şimdi 10 bine yakın çalışanının geleceğine çevrildi. Neta Auto, son yıllarda Çin’in elektrikli otomobil pazarında agresif büyüme stratejisiyle dikkat çekmiş, kısa sürede milyarlarca dolarlık yatırım toplamıştı. Ancak hızla artan rekabet, yüksek ham madde maliyetleri ve üretim hedeflerindeki sapmalar, şirketin finansal dengesini bozdu. Tayland hükümetiyle yaptığı üretim anlaşmasına göre Neta’nın 2025 yılı sonuna kadar 19 bin araç üretmesi gerekiyordu. Ancak şirket, bu hedefin yalnızca dörtte birine ulaşabildi; sadece 4 bin adet araç üretildi. Bu dramatik düşüş, iflas kararının kaçınılmaz hale gelmesine neden oldu.
Bir Dönemin Yükselen Yıldızı
Neta Auto, Çin merkezli Hozon New Energy Automobile Co. çatısı altında kurulmuş ve kısa sürede elektrikli araç piyasasında Tesla, BYD ve XPeng gibi devlerle rekabet eder hâle gelmişti. Marka, özellikle uygun fiyatlı modelleri ve akıllı araç teknolojilerine yaptığı yatırımlarla dikkat çekmişti. Ancak 2023’ten itibaren küresel tedarik zinciri sıkıntıları, çip krizi ve lityum gibi batarya hammaddelerinde yaşanan fiyat artışları, şirketin mali yapısını hızla zayıflattı. Finansman kaynaklarının tükenmesiyle birlikte üretim yavaşladı ve likidite krizi derinleşti.
İflas Süreci Resmen Başladı
Çin medyasına yansıyan bilgilere göre, Neta Auto birkaç ay önce iflas başvurusu yapmış, ancak talep ilk etapta reddedilmişti. Son gelişmelerle birlikte mahkeme resmi iflas sürecini başlattı. Bu karar, şirketin varlıklarının korunması ve borçlarının yeniden yapılandırılması için sürecin resmen devreye girdiği anlamına geliyor. Yetkililer, üretim tesislerinde çalışan 10 bine yakın kişinin durumunun önümüzdeki haftalarda netleşeceğini belirtiyor. Şirketin fabrikalarında üretim faaliyetlerinin büyük oranda durduğu bildirildi. Uzmanlara göre Neta Auto’nun iflası, sadece bir şirketin çöküşü değil; aynı zamanda Çin’in elektrikli araç pazarındaki aşırı rekabetin doğrudan bir sonucu. Son beş yılda yüzlerce yeni girişimin pazara girmesiyle birlikte, üreticiler düşük kâr marjlarıyla ayakta kalmaya çalışıyor. Bu gelişme, Çinli üreticilerin önümüzdeki dönemde konsolidasyon ve birleşme süreçlerine gireceğine dair güçlü bir sinyal olarak görülüyor. Ayrıca, hükümetin sektörde daha sıkı regülasyonlara gitmesi de olası.
Küresel Otomotiv Dengeleri Değişiyor
Bir dönem Toyota gibi devleri satın alabileceği konuşulan Neta Auto’nun iflası, elektrikli araç pazarındaki sürdürülebilir büyüme sorunlarını yeniden gündeme taşıdı. Analistlere göre, artan rekabet ortamında sermaye gücü zayıf markalar hızla eleniyor. Neta’nın çöküşü, Çin’in “elektrikli araç ihracatında liderlik” hedefini de zora sokabilir. Öte yandan büyük üreticiler, bu boşluğu değerlendirerek pazardaki konumlarını güçlendirmeye hazırlanıyor.
Neta Auto’nun hikâyesi, kısa sürede yükselen ama finansal sürdürülebilirliği sağlayamayan şirketlerin küresel ölçekte nasıl risk altında olduğunu bir kez daha gösterdi. Sektörün devleri artık yalnızca inovasyona değil, nakit akışı ve tedarik zinciri yönetimine de odaklanmak zorunda. Elektrikli mobilitenin geleceği parlak olsa da, bu iflas gösteriyor ki her parlak fikir, güçlü bir sermaye zemini olmadan uzun ömürlü olamıyor.
