Türkiye’de trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtları 2024 yılında toplam 382 milyar 870 milyon kilometre yol yaptı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı “Taşıt-Kilometre İstatistikleri, 2024” verileri, hem araç sayısındaki artışı hem de kullanım yoğunluğundaki yükselişi ortaya koydu. 2024 yılında kaydedilen toplam taşıt-kilometrenin %57’si otomobiller tarafından kat edildi. Toplam mesafeye katkı sırasıyla:
- Yüzde 19,2 kamyonetler
- Yüzde 8,7 motosikletler
- Yüzde 5,7 çekiciler
- Yüzde 3,8 kamyonlar
- Yüzde 3,3 minibüsler
- Yüzde 1,9 otobüsler
- Yüzde 0,5 özel amaçlı taşıtlar
olarak gerçekleşti. Bu dağılım, karayolu trafiğinde yük ve yolcu taşımacılığındaki ağırlığın otomobil ve kamyonetlerde toplandığını bir kez daha gösterdi.
Taşıt Sayısı yüzde 9,3 Arttı, Taşıt-Km yüzde 10 Yükseldi
2024 yılında Türkiye’deki toplam motorlu kara taşıtı sayısı bir önceki yıla göre yüzde 9,3 arttı. Aynı dönemde toplam taşıt-km’deki artış yüzde 10 oldu. Taşıt türlerine göre artış oranları dikkat çekici:
- Motosiklet: + yüzde 23,3
- Özel amaçlı taşıt: + yüzde 9,3
- Otomobil: + yüzde 6,6
- Çekici: + yüzde 6,3
- Kamyonet: + yüzde 4,8
- Minibüs: + yüzde 4,0
- Kamyon: + yüzde 3,2
- Otobüs: + yüzde 1,3
Ancak kat edilen mesafeye bakıldığında tablo daha farklı şekillendi:
- Motosiklet: + yüzde 59,9 (en yüksek artış)
- Otomobil: + yüzde 9,1
- Kamyonet: + yüzde 5,2
- Çekici: + yüzde 4,4
- Özel amaçlı taşıt: + yüzde 2,7
- Minibüs: + yüzde 1,8
- Kamyon: – yüzde 5,1 (düşüş)
- Otobüs: – yüzde 0,6 (düşüş)
Motosikletlerde hem sayı hem de kullanım artışının rekor seviyede gerçekleşmesi, kent içi ulaşım tercihindeki dönüşümü ortaya koydu.
Araçlar Yılda Ortalama Ne Kadar Yol Yapıyor?
2024 yılında taşıtların yıllık ortalama kullanım mesafeleri şöyle oldu:
- Çekici: 66.893 km
- Otobüs: 35.150 km
- Minibüs: 24.917 km
- Kamyon: 21.887 km
- Özel amaçlı taşıt: 18.000 km
- Kamyonet: 15.965 km
- Otomobil: 13.859 km
- Motosiklet: 5.896 km
Ağır vasıtaların yıllık ortalama kilometrelerinin diğer taşıtlardan açık ara yüksek olması, yük taşımacılığı sektörünün trafiğe etkisini ortaya koydu.
Dizel Araçlar İlk Sırada: LPG ve Benzin Yakın Takipte
Otomobillerin kat ettiği toplam mesafenin yakıt türlerine göre dağılımı:
- Yüzde 39,4 dizel
- Yüzde 28,5 LPG
- Yüzde 27,9 benzin
- Yüzde 3,1 hibrit
- Yüzde 1 elektrikli
Elektrikli otomobillerin trafikteki payı hâlen düşük olsa da yıllara göre artış eğilimi sürüyor.
En Çok Mesafe 5–9 Yaş Arası Araçlarda
2024 yılında kat edilen toplam mesafenin yüzde 20,5’i, filonun yüzde 16,8’ini oluşturan 5–9 yaş arası taşıtlar tarafından gerçekleştirildi. Yaş gruplarına göre dağılım:
- Yüzde 20,5 → 5–9 yaş
- Yüzde 19,2 → 10–14 yaş
- Yüzde 15,6 → 2–4 yaş
- Yüzde 15,0 → 0–1 yaş
- Yüzde 11,9 → 15–19 yaş
- Yüzde 11,7 → 25 yaş ve üzeri
- Yüzde 6,3 → 20–24 yaş
Otomobiller özelinde 5–9 yaş aralığının %22,5 ile zirvede yer alması, ikinci el araçların trafikteki ağırlığını gösteriyor.
