Tarım sektöründe üretici fiyatları Ekim 2025 itibarıyla güçlü seyrini koruyor. Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE), aylık bazda yüzde 4,00, yıllık bazda ise yüzde 45,40 artış kaydederek gıda maliyetlerindeki baskının sürdüğünü bir kez daha ortaya koydu. Yılın başından bu yana Tarım-ÜFE’deki toplam artış yüzde 34,06 seviyesine ulaştı. On iki aylık ortalamalara göre artış oranının yüzde 38,83 olması, tarımsal üretimde maliyet yönlü baskının kalıcı hale geldiğine işaret ediyor.
Sektörlerde Fiyatların Seyri
Ekim ayında üç ana sektörde fiyatlar artış gösterdi:
- Tarım ve avcılık ürünlerinde fiyatlar aylık bazda yüzde 4,13 yükseldi.
- Ormancılık ürünlerinde artış yüzde 2,35 seviyesinde gerçekleşti.
- Balıkçılık ve su ürünlerinde ise aylık artış yüzde 1,84 oldu.
Bu görünüm, özellikle bitkisel üretim tarafında geniş kapsamlı bir maliyet artışının devam ettiğini gösteriyor.
Ana Gruplarda Keskin Ayrışma
Tarım-ÜFE’nin alt detaylarına bakıldığında, Ekim ayında ana gruplar arasında belirgin farklılıklar ortaya çıktı:
- Tek yıllık bitkisel ürünlerde fiyatlar aylık yüzde 12,00 arttı. Bu yükseliş, özellikle sebze, kök ve yumru gibi ürünlerdeki sert fiyat hareketlerinden kaynaklandı.
- Çok yıllık bitkisel ürünlerde fiyatlar aylık yüzde 1,32 geriledi. Önceki aylardaki hızlı artışların ardından bu düşüş, sınırlı bir düzeltme olarak değerlendiriliyor.
- Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde ise fiyatlar aylık yüzde 1,75 arttı. Yem maliyetleri ve işletme giderlerindeki yükseliş bu grubu baskılamaya devam ediyor.
Alt Gruplarda Rekor Artışlar
Yıllık değişimlerde en dikkat çekici alt grup, yüzde 137,84 artışla yumuşak çekirdekli ve sert çekirdekli meyveler oldu. Bu kadar yüksek oranlı artış, hem üretim maliyetlerindeki yükselişi hem de rekolte kayıplarının fiyatlara yansımasını gösteriyor. Aylık bazda en büyük artış ise %28,84 ile sebze, kavun-karpuz, kök ve yumrular grubunda yaşandı. Bu gruptaki sert yükseliş, Tarım-ÜFE’nin aylık artışını yukarı taşıyan ana etkenlerden biri oldu.
Maliyet Baskısı Sürüyor
Enerji, mazot, gübre ve yem fiyatlarının artmaya devam etmesi, tarımsal üretici maliyetlerini yukarı çekerken, bu baskı gıda fiyatlarına da gecikmeli olarak yansıyor. Özellikle tek yıllık bitkisel ürünlerdeki sert aylık artış, tüketici fiyatlarına yönelik kısa vadeli riskleri artırmış durumda. Uzmanlara göre:
- Gıda enflasyonunda yakın vadede düşüş beklemek güç,
- Maliyet yönlü baskı yılın son çeyreğinde de devam edecek,
- Mevsimsel etkilerin güçlenmesiyle fiyatlarda oynaklık artabilir.
Ekim 2025 verileri, tarımda fiyatların kontrol altına alınamadığını ve maliyet kaynaklı baskının sürdüğünü ortaya koyuyor. Tarım-ÜFE’nin yıllık yüzde 45’in üzerinde seyretmesi, gıda fiyatlarının önümüzdeki aylarda da yüksek seyrini koruyacağına işaret ediyor.
