ABD’nin Çin’e yönelik yeni ihracat kısıtlamaları küresel teknoloji tedarik zincirinde yeni bir sarsıntı yarattı. Hollanda hükümetinin Çinli çip üreticisi Nexperia’nın faaliyetlerini denetim altına alma kararı, otomotiv sektöründe tedirginliğe neden oldu. Uzmanlar, olası bir üretim duruşunun pandemi dönemindeki çip krizine benzer bir küresel üretim daralmasına yol açabileceğini belirtiyor. Hollanda merkezli Nexperia’nın, Avrupa’daki üretim faaliyetlerini Çin’e kaydıracağı iddiası üzerine hükümet tarafından stratejik denetime alınması, otomotiv üreticilerini tedarik sıkıntısına karşı alarma geçirdi.
Otomotiv İnovasyonu İttifakı CEO’su John Bozzella, “Çiplerin sevkiyatındaki her gecikme, otomobil üretimini doğrudan durma noktasına getirebilir” uyarısında bulundu. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) de üyelerinin Nexperia’dan aldığı birçok bileşenin kısa vadede başka tedarikçilerden sağlanamayacağını, tedarik sürecinin aylar sürebileceğini açıkladı.
Kritik otomotiv çiplerinin yüzde 40’ı Nexperia’dan
Araştırma şirketi TechInsights verilerine göre Nexperia, otomotiv elektroniğinde kullanılan transistör ve diyot gibi kritik çiplerin yaklaşık yüzde 40’ını tek başına üretiyor. 2017’de Çinli Wingtech Technology tarafından satın alınan şirket, bugün 6 binden fazla ürün çeşidine sahip ve küresel otomotiv devlerinin ana tedarikçileri arasında yer alıyor. Uzmanlara göre, üretimde yaşanacak bir aksama yalnızca Avrupa değil, Kuzey Amerika ve Asya’daki otomotiv fabrikalarını da doğrudan etkileyebilir. Türkiye otomotiv endüstrisi, özellikle Almanya, Hollanda, Japonya ve Tayvan’dan temin edilen yarı iletkenlere bağımlı durumda. Nexperia’nın üretiminde yaşanacak bir kesinti, Türkiye’nin yerli otomotiv üretim planlarını ve ihracat kapasitesini doğrudan etkileyebilir. Sektör temsilcileri, günümüzde bir otomobilde 1.500 ila 3.000 çip kullanıldığını, elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla bu sayının 2 katına çıkabileceğini vurguluyor. Bu durum, çip tedarik zincirindeki her kırılmanın fiyatlara doğrudan yansıyacağı anlamına geliyor.
Yeni bir fiyat dalgası mı geliyor?
Uzmanlar, olası bir üretim aksamasının otomobil fiyatlarını yeniden yukarı çekebileceği konusunda uyarıyor. Elektronik donanım, sürücü destek sistemleri, batarya yönetimi ve güvenlik bileşenlerinin çip teminine bağımlı olduğu düşünüldüğünde, yeni kriz dalgasının küresel otomobil fiyatlarını 2026 itibarıyla tekrar artırabileceği öngörülüyor. Nexperia’nın üretim geleceğine ilişkin kararların önümüzdeki haftalarda netleşmesi beklenirken, otomotiv sektörü “yeni bir çip krizi”nin eşiğinde sessiz bir endişe içinde.
