Son dönemde hızla artan enflasyon oranları, kiracıları ve ev sahiplerini büyük bir ekonomik sıkıntıya sokarken, kira artışları da neredeyse astronomik rakamlara ulaşmaya başladı. 2020 ve sonrasında kira sözleşmesi yapan ev sahipleri için önemli bir gelişme yaşandı. 2024 yılında yüzde 25'lik kira artış sınırının kalkmasıyla birlikte, 5 yıllık bekleme süresi ortadan kalktı ve ev sahipleri bu fırsatı değerlendirebilmek için harekete geçmeye başladı.
Kira Artışları Astronomik Rakamlarla Yükseliyor
Enflasyon oranlarındaki artış, kiraların daha da yükselmesine sebep oldu. Ancak, özellikle 2020 yılından sonra kira sözleşmesi yapan ev sahiplerinin durumları oldukça değişti. Daha önce uygulanan yüzde 25’lik kira artış sınırı, 2024 itibarıyla kaldırıldı ve ev sahipleri, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranları üzerinden belirlenen yeni kira bedelleriyle daha yüksek artışlar talep edebilecek.
2020 ve sonrasında kira sözleşmesi yapan ev sahipleri, bu yıl (2025) kira tespit davası açma hakkını elde etti. 2021’de sözleşme yapanlar ise 2026 yılına kadar dava açma hakkını kazanacak. Bu durum, ev sahiplerine uzun vadede önemli bir avantaj sunuyor.
Yüzde 25 Sınırının Kaldırılması Ev Sahipleri İçin Avantajlı
2024 yılında, yüzde 25 kira artış sınırının kaldırılmasıyla birlikte, eski uygulamalara geri dönüldü ve TÜFE’nin 12 aylık ortalamasına dayalı artışlar uygulanmaya başlandı. Ancak, TÜFE oranları ile enflasyon arasındaki fark, ev sahiplerinin lehine bir durumu ortaya çıkarıyor. Özellikle geçmiş yıllarda yüzde 25’lik sınır ile kısıtlanan artış talepleri, bu yıl yeniden yüksek oranda zam yapma imkânı sunuyor. Fakat, bu artışların tamamı, yüzde 25 sınırına takılmış olan ev sahiplerinin kayıplarını telafi etmeye yetmeyecek.
Dava Süreci Başlıyor: Hukuki Süreç ve Arabuluculuk
Ev sahipleri, kiracılarına dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunda. Ancak, büyükşehirlerde kira bedellerinin yüksek olması, taraflar arasındaki uzlaşmayı zorlaştırıyor. Dava süreci başladığında, bilirkişiler rayiç kiraları tekrar değerlendirerek, hakkaniyet indirimi ile yeni kira bedelini belirleyecek. Üç yıl sürecek olan bu süreç sonunda mahkeme, geçmiş dönem zam farklarının faizsiz bir şekilde ödenmesini kararlaştırabilir.
Kiracılar Haklarını Nasıl Koruyacak?
Ev sahipleri, hukuki süreçlere hazırlanırken piyasa araştırmalarına dayalı talepleri takip edecek. Kiracılar ise TÜFE oranları konusunda sözleşmelerini güncelleyerek, arabuluculuk sürecinde haklarını savunabilecek bilgiye sahip olabilecekler. Kiracılar, yüksek kira artışlarının önüne geçebilmek ve haklarını koruyabilmek için bu süreçte dikkatli olmaya özen gösterecek.
Ev sahipleri ve kiracılar arasındaki bu mücadele, hem ekonomik hem de hukuki açıdan önemli bir dönemeçten geçiyor. Hem kiracılar hem de ev sahipleri, artan enflasyon ve kira bedelleri ile mücadele etmek zorunda kalacak. Hukuki sürecin nasıl şekilleneceği, tarafların birbirleriyle olan uzlaşma düzeyine göre değişecek gibi görünüyor. Bu sürecin sonunda, Türkiye genelinde kira piyasasının nasıl şekilleneceği ise merakla bekleniyor.
