TBMM’ye sunulan yeni vergi düzenlemeleri, kira geliri elde eden ev sahipleri için önemli değişiklikler içeriyor. Yeni pakete göre, yıllık 47 bin TL’ye kadar olan kira geliri istisnası kaldırılacak. Bu değişiklik yürürlüğe girdiğinde, milyonlarca ev sahibi mevcut vergi yükünün iki katına çıkmasıyla karşı karşıya kalacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı teknik etki analizine göre, 2027’den itibaren ev sahipleri yıllık kira gelirlerinin yaklaşık iki katı kadar vergi ödeyecek. Mevcut düzenlemeye göre, kira geliri elde eden vatandaşlar yıllık 47 bin TL’ye kadar olan kısmı vergiden muaf tutabiliyordu.
Ancak yeni teklifle bu istisna tamamen kaldırılacak. Maliye’nin verilerine göre, 2024 yılında Türkiye genelinde 1 milyon 986 bin ev sahibi kira geliri elde etti ve bu kişilerin yaklaşık 500 bini emekli, dul veya yetim aylığı alıyor. Yapılan analiz, en az 1.5 milyon ev sahibinin bu değişiklikten doğrudan olumsuz etkileneceğini gösteriyor. 2027 yılı itibarıyla bu mükelleflerin toplam 22 milyar lira fazladan vergi ödemesi bekleniyor. Kişi başına düşen ek yükün ortalama 15 bin TL olacağı tahmin ediliyor.
Ev Sahipleri Artık 2 Kira Tutarında Vergi Ödeyecek
Hazine’nin analizine göre, mevcut sistemde ev sahipleri yıllık kira gelirlerinin ortalama 1 kira bedeli kadar vergi ödüyordu. Yeni düzenleme ile bu yük en az 2 kira bedeline çıkacak. Bu durum, özellikle orta gelirli ve emekli ev sahiplerinin bütçesini doğrudan etkileyecek. Vergi uzmanları, kira gelirinin çoğu zaman “ek değil, geçim kaynağı” olduğunu vurgulayarak, düzenlemenin sosyal etkilerinin de göz önüne alınması gerektiğini belirtiyor. Teklifte dikkat çeken ayrıntılardan biri, istisnanın kısmen devam etmesi. Yeni yasa yürürlüğe girdiğinde:
- Emekli, dul ve yetim aylığı alan ev sahipleri vergi istisnasından yararlanmaya devam edecek.
- Ancak işsizler, işsizlik maaşı alanlar ve tek geliri kira olan vatandaşlar bu haktan yararlanamayacak.
Bu durum, “gelir dağılımında adalet” tartışmalarını da beraberinde getirdi. Ekonomistler, düzenlemenin “varlıklı emekliler lehine, düşük gelirli mülk sahipleri aleyhine” bir tablo oluşturduğunu ifade ediyor.
Vergi Reformunun Genişlemesi Bekleniyor
Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileri, bu adımın bütçe gelirlerini artırma amacı taşıdığını ve kayıt dışı kira gelirlerinin tespiti için dijital takip sisteminin de devreye alınacağını belirtti. Kira sözleşmeleri e-Devlet üzerinden kayıt altına alınacak, banka üzerinden tahsil edilmeyen kira ödemeleri otomatik vergi incelemesine tabi tutulacak. Uzmanlar, bu düzenlemeyle birlikte kira gelirlerinin daha sıkı denetlenmesinin hem vergi tabanını genişleteceğini hem de “kayıt dışı mülk gelirleri”ni azaltacağını öngörüyor. Ancak düzenleme, kamuoyunda büyük tartışma yarattı. Bazı milletvekilleri ve ekonomi çevreleri, vergi yükünün “adil dağılmadığını” savunarak, teklifin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda önergelerle revize edilmesi gerektiğini dile getiriyor. Sosyal güvenlik uzmanı İsa Karakaş, “İstisna kaldırılırsa düşük gelirli mülk sahipleri zorlanır. Vergi yükü yukarıdan aşağıya değil, aşağıdan yukarıya yayılmalı.” değerlendirmesinde bulundu.
Yeni kira geliri düzenlemesi, bir yandan kamu gelirlerini artırmayı hedeflerken, diğer yandan sosyal adalet ve vergi dengesi konusundaki tartışmaları da alevlendirdi. Ev sahipleri, özellikle büyük şehirlerde artan maliyetler ve düşen alım gücüyle birlikte çifte yük altında kalmaktan endişe ediyor. Yasanın komisyon sürecinde değişikliğe uğraması ve bazı kesimlere yönelik ek muafiyetlerin gündeme gelmesi bekleniyor.
