Türkiye’de ilaç tedarik sorunu kritik seviyeye ulaşırken, Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Nurten Saydan, krizin temel nedeninin “piyasayla hiçbir şekilde örtüşmeyen sabit euro kuru” olduğunu belirterek acil düzenleme çağrısında bulundu. Saydan’a göre Türkiye’de ilaç fiyatları hâlâ 2024’te belirlenen kur seviyesine göre hesaplanıyor ve bu durum ilaç yokluğunu her geçen gün daha da ağırlaştırıyor. Türkiye’de ilaç fiyatlandırması İlaç Fiyat Kararnamesi kapsamında sabit euro kuru üzerinden yapılıyor. Ancak sabit kur uzun süredir 21,67 TL seviyesinde tutulurken, serbest piyasada euro 49 TL sınırına dayanmış durumda.
Bu makasın yarattığı ekonomik baskı nedeniyle:
- Üreticiler maliyeti karşılayamadığı için üretimi azaltıyor,
- İthal ilaç firmaları ürün tedarikini kısıyor,
Hammaddesi yurt dışından gelen pek çok ilaç sisteme sınırlı sayıda giriyor. Saydan, “Bu fiyatlarla firmaların ürün vermesini beklemek gerçekçi değil. Kur farkı büyüdükçe motivasyon azalıyor, piyasaya verilen ilaç miktarı da düşüyor” ifadelerini kullandı.
“Açıklanan rakamların çok üzerinde ilaç yok”
Resmî kurumların açıkladığı “bulunamayan ilaç listeleri”nin gerçeği yansıtmadığını söyleyen Saydan, eczanelerin sahadan topladığı bilgiler ışığında çok daha büyük bir ilaç krizinin yaşandığını söyledi. Bulunması zor ya da tamamen bulunamayan ilaç grupları:
- Temel ağrı kesiciler
- Grip aşıları
- Tansiyon ve kalp yetmezliği ilaçları
- Kemoterapi ilaçları
- Diyabet ilaçları ve insülinler
- Depresyon, Parkinson ve ritim bozukluğu ilaçları
- Çocuk şurupları ve ateş düşürücüler
Saydan, “Rutin tedaviler bile aksıyor. Hastalar eczane eczane ilaç arıyor. Bu tablo her geçen gün daha ağır bir halk sağlığı sorununa dönüşüyor” dedi.
Eczanelerde tablo ağırlaşıyor
Eczacılar, hem stok yönetimi hem de vatandaşla iletişim konusunda zor bir dönemden geçiyor. Pek çok eczanede:
- Reçete edilen ilacın eşdeğeri bile bulunamıyor,
- Raflar sürekli boş kalıyor,
- Eczacılar “ilaç yokluğu” nedeniyle vatandaştan tepki görüyor,
İlaç bulamayan hastalar tedavilerini geciktiriyor. TEİS’e göre son bir yıl içinde ilaç yokluğu oranı “kritik seviyenin de üzerine” çıkmış durumda.
“2026’yı beklemek mümkün değil: Acil kur güncellemesi şart”
Sektörün ortak görüşü, Şubat 2026’da planlanan fiyat güncellemesinin çok geç olduğu yönünde. Saydan, “Sağlık beklemez” diyerek acil revizyon talep etti: “Sabit euro kuru gerçekçi seviyeye çekilmezse ilaç yokluğu daha da büyüyecek. Vatandaş en temel tedavilere erişemez hale gelecek. Bu durum artık ekonomik değil, doğrudan halk sağlığı meselesi.” TEİS’e göre geciken her gün, özellikle kronik hastalar için ciddi risk oluşturuyor.
Halk sağlığı için kritik uyarı
Saydan, “İlaç yokluğu tedaviyi geciktiriyor, tedavisi kesilen hastaların sağlık durumu ciddi şekilde bozuluyor” diyerek durumu şöyle özetledi: “Eczaneler krizle baş başa. İnsanlar tedavilerine ulaşamazken sabit euro kurunun yerinde kalması kabul edilemez. Her gün gecikme yeni bir sağlık riski demek.”
