Türkiye ekonomisinin iç talep ve ticaret temposunu yansıtan Ticaret Satış Hacim Endeksi, 2025 yılı Ağustos ayında karışık bir görünüm sergiledi. TÜİK verilerine göre, toplam ticaret satış hacmi yıllık bazda %6,9 artarken, aylık bazda %1,4 azaldı. Bu tablo, perakende tarafında canlılığın devam ettiğini ancak toptan ticarette sınırlı bir durgunluğun başladığını ortaya koydu.
Perakende Satışlarda Yükseliş: Yıllık %12,2, Aylık %0,9 Artış
Ağustos ayında perakende satış hacmi yıllık %12,2, aylık %0,9 oranında artış gösterdi. Yılın üçüncü çeyreğinde hanehalkı tüketiminin güçlü seyrini koruduğuna işaret eden bu artış, özellikle gıda, elektronik ve dayanıklı tüketim malları kalemlerindeki talep ile desteklendi. Ekonomistler, perakende tarafındaki bu artışı, enflasyona rağmen tüketim alışkanlıklarının güçlü kalması ve kampanyalı satış dönemlerinin erken başlamasıyla ilişkilendiriyor. “Perakende satışlardaki pozitif ivme, özellikle e-ticaret ve teknoloji ürünleri satışlarında belirginleşiyor. Hanehalkı talebi hâlâ ekonominin itici gücü.”
Motorlu Araç Ticaretinde Güçlü Artış: %12,8
Ağustos ayında motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı alt grubunda satış hacmi yıllık %12,8 arttı. Bu yükselişte, araç kampanyaları, filo yenilemeleri ve kredi koşullarında dönemsel esneklik etkili oldu. Bununla birlikte, sektör temsilcileri araç fiyatlarındaki yüksek seyrin ve faiz oranlarının önümüzdeki dönemde satış ivmesini sınırlandırabileceğine dikkat çekiyor.
Toptan Ticarette Gerileme: Aylık %3,1 Düşüş
Toptan ticaret satış hacmi, yıllık bazda %3,4 artmasına karşın, aylık bazda %3,1 oranında geriledi. Bu gerilemede özellikle gıda dışı ürünlerde stok ayarlamaları ve yaz sezonunun kapanışıyla birlikte sipariş hacimlerinin azalması etkili oldu. Uzmanlara göre bu düşüş, geçici bir dönemsel yavaşlamayı yansıtıyor. Bununla birlikte, ihracat bağlantılı toptan satış kalemlerinde yılın son çeyreğinde toparlanma bekleniyor.
Ekonomik Görünüm: İç Talep Dirençli, Dış Ticaret Zayıf
Veriler, iç talep kaynaklı büyümenin sürmekte olduğunu ancak toptan ticaretteki yavaşlamanın, üretim ve ihracat beklentilerini sınırlayabileceğini gösteriyor. Ekonomistler, üçüncü çeyrek sonunda tüketim odaklı büyümenin devam edeceğini, ancak önümüzdeki aylarda daha dengeli bir seyir görülebileceğini öngörüyor. “Ticaret endeksleri, ekonomide iç talebin hâlâ güçlü olduğunu, ancak toptan tarafta stok ve ihracat kaynaklı geçici bir duraksama yaşandığını işaret ediyor.”
Ağustos 2025 itibarıyla ticaretin genel tablosu, perakende satışların ekonomideki itici rolünü koruduğunu ortaya koydu. Toptan ticaretteki kısa vadeli düşüşe rağmen, motorlu araç satışları ve hizmet destekli perakende talebi iç pazarı güçlü tutmaya devam ediyor. Uzmanlar, eylül ve ekim aylarında sezon geçişiyle birlikte ticaret hacimlerinde yeniden artış eğilimi bekliyor.
