Türkiye doğal gaz sektörü, 2000’li yıllardan itibaren yapılan regülasyonlar ve liberalleşme adımlarıyla hızla büyüyerek hem altyapı hem de teknoloji alanında önemli ilerlemeler kaydetti. Hali hazırda 3 milyon haneye doğal gaz arzı sağlanırken, 2028 yılına gelindiğinde bu rakamın 20 milyona ulaşması hedefleniyor. Doğal gaz şebeke uzunluğunun ise 2026 yılı sonunda 250 bin kilometreyi aşması bekleniyor.
Doğal Gazın Türkiye Serüveni
Türkiye’nin doğal gazla tanışması, 1986’da Sovyetler Birliği ile yapılan ilk alım anlaşması ve 1987’deki ilk kullanım deneyimiyle başladı. 1990’larda Cezayir ve Nijerya’dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikiyle kaynak çeşitliliği sağlanırken, İran ve Azerbaycan da önemli tedarikçi konumuna geldi. Günümüzde 20’den fazla ülkeden doğal gaz temin eden Türkiye, 81 il ve 908 yerleşim yerinde doğal gaz kullanımına sahip. İlk doğal gaz kullanımı İstanbul Gübre Sanayi ve Ambarlı Santrali’nde başlarken, 1992’de İstanbul Kadıköy’de başlayan kullanım kömür kaynaklı hava kirliliğiyle mücadelede dönüm noktası oldu. Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerin ardından doğal gaz kullanımı hızla yayıldı ve 2000’lerin başında sadece 5 olan doğal gaz kullanan il sayısı hızla arttı.
Şebeke Uzunluğu ve Abone Sayısı Hızla Artıyor
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) verilerine göre, 2023 sonu itibarıyla doğal gaz dağıtım şebekesi 202 bin kilometreyi geçti. Son beş yılda yıllık ortalama yüzde 7 büyüme gösteren şebeke, 2026 sonuna kadar 250 bin kilometrenin üzerine çıkacak. 2024’te ise 63 yeni yerleşim yeri doğal gaz ile buluştu. Doğal gaz abone sayısı da hızlı artışını sürdürüyor. 2024 yılında 1 milyondan fazla yeni abone eklendi ve toplamda 21,8 milyon aboneye ulaşıldı. Türkiye, Avrupa’da İtalya ve Almanya’nın ardından en fazla doğal gaz abonesine sahip üçüncü ülke konumunda. Bu sayının 2025 sonunda Avrupa’da ikinci sıraya yükselmesi bekleniyor.
Tüketim Artışı ve Kullanım Alanları
Doğal gaz tüketimi 2024 yılında yüzde 6 artarak 53 milyar metreküpe ulaştı. Tüketimin yüzde 86’sı konut, sanayi ve elektrik üretiminde gerçekleşiyor. Konutlarda doğal gaz kullanımı yüzde 13 artışla 19 milyar metreküpe yükseldi ve toplam tüketimin yüzde 36’sını oluşturdu. Isınma amaçlı tüketimin payı yüzde 75 olurken, pişirme ve sıcak su kullanımı da önemli bir paya sahip. Sanayide tüketilen doğal gaz miktarı ise yüzde 10 artışla 13,4 milyar metreküpe yükselirken, elektrik üretiminde kullanılan doğal gazda yüzde 4’lük bir azalma yaşandı.
Yerli Doğal Gaz Üretimi ve Gelecek Hedefleri
Türkiye, 2020’den itibaren yerli doğal gaz üretimini artırma yolunda önemli adımlar attı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2028 yılına kadar Türkiye’de 20 milyon hanenin yerli doğal gaz kullanacağı hedefini açıkladı. Bu hedef, Türkiye’nin enerji bağımsızlığı ve sürdürülebilirlik stratejisinin temel taşlarından biri olarak görülüyor. Türkiye, yıllık 1 milyon adet kombi üretimi ve 5-6 milyon metretül panel radyatör üretimiyle ısıtma sektöründe küresel ölçekte önemli bir oyuncu konumunda. İhracatta ise 1.5 milyon kombi ve 8-10 milyon metretül panel radyatör Türkiye’den dünya pazarlarına gidiyor. Sektör, yüksek teknolojiye dayalı üretim kapasitesi ve verimlilik esaslı çevreci ürünleriyle öne çıkıyor. DOSİDER üyeleri, dünyanın en gelişmiş 13 Ar-Ge merkezine sahip olup, yeni nesil teknolojilerle iç pazarda ve ihracatta büyümeye devam ediyor.
Türkiye’nin doğal gaz altyapısı ve ısıtma sektörü, 2026 ve sonrasında hızlı büyüme ve yenilikçi ürünlerle küresel rekabette önemli bir konumda olacak. Şebeke yatırımlarının artması, yerli üretimin yükselmesi ve teknolojik gelişmeler, Türkiye’nin enerji dönüşümünde ve iklim dostu çözümlerde liderliğini pekiştiriyor.
