Türkiye ekonomisinde borçlanma dengesi tersine dönüyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yılın ilk yedi ayında gerçekleştirdiği dış borç ödemeleri, dış kaynak girişinden daha yüksek seyrederken, aradaki fark rekor düzeyde iç borçlanma ile karşılandı. Verilere göre, yılın ilk yedi ayında 13 milyar dolarlık dış borç ödemesi yapılırken, aynı dönemde yalnızca 8,75 milyar dolarlık dış borçlanma gerçekleştirildi. Geriye kalan yaklaşık 4,25 milyar dolarlık fark ise iç piyasalardan elde edilen borçlanma gelirleriyle finanse edildi.
Temmuz'da İç Borç Çevirme Oranı yüzde 157’ye Çıktı
Uzmanlar, temmuz ayında iç borç çevirme oranının yüzde 157’ye yükseldiğine dikkat çekiyor. Bu oran, Hazine'nin tahvil ve kira sertifikası ihracıyla planlanan borçtan çok daha fazlasını iç piyasadan topladığını gösteriyor. Yılın ilk 7 ayında ise iç borç çevirme oranı ortalama yüzde 135’in üzerine çıktı. Bu durum, Hazine'nin hem bütçe açığını kapatmak hem de dış borç geri ödemelerini karşılamak için iç piyasaya ağır şekilde yüklendiğini ortaya koyuyor. Hazine’nin açıkladığı finansman programına göre: Ağustos ayında 339 milyar TL iç borç ve 24 milyar TL dış borç ödemesi yapılacak. Karşılığında 441 milyar TL’lik iç borçlanma planlanıyor. Ağustos-Ekim döneminde ise toplamda 1 trilyon 123 milyar TL iç borçlanma hedefleniyor. Bu da dönemsel iç borç çevirme oranının yüzde 130 seviyelerinde gerçekleşeceğine işaret ediyor.
2025 Sonuna Kadar Borç İhtiyacı 4 Trilyon TL’ye Ulaşabilir
Gedik Yatırım'ın analizine göre, Hazine'nin Mayıs 2026’ya kadar olan projeksiyonları dahilinde:
- Temmuz 2025 – Haziran 2026 arasında 3,3 trilyon TL iç borç geri ödemesi bekleniyor.
- Bu sürede dış borç geri ödemesi ise yaklaşık 21 milyar dolar düzeyinde olacak.
- Nakit bazlı faiz dışı bütçe açığının da etkisiyle iç borçlanma ihtiyacının 4 trilyon TL’yi bulması, hatta aşması bekleniyor.
Bu rakamlar aylık bazda ortalama 350–360 milyar TL’lik iç borçlanmayı gerektiriyor.
Borç Vadeleri Kısalıyor
Hazine’nin borç yapısındaki bir diğer dikkat çekici gelişme ise vadelerdeki kısalma.
- İç borçların vadeye kalan ortalama süresi: 3 yıl
- Dış borçların ortalaması: 6,5 yıl
- Genel ortalama vade: 4,4 yıl
Bu sürelere bakıldığında borçların daha kısa vadeye yayıldığı, dolayısıyla çevrim baskısının önümüzdeki dönemde artabileceği değerlendiriliyor. Türkiye Varlık Fonu (TVF), Kuwait Finance House öncülüğünde oluşturulan konsorsiyumdan 600 milyon dolarlık, 5 yıl vadeli murabaha finansmanı sağladı. Bu kredi ile TVF’nin İslami finansman piyasalarından sağladığı toplam kaynak 1,8 milyar doları aştı. Anlaşma teminat ya da garanti içermiyor; uygun maliyetli ve piyasa şartlarına uyumlu koşullarda sağlandı.
