Türkiye Petrol Krizi (1974 ve 1980) Neden Oldu?

Ülkemizin yaşadığı ekonomik krizlerin arasında 1974 ve 1980 krizleri “petrol krizleri” olarak anılmaktadır. Bununla birlikte, 1974 yılında ülkemizin yaşadığı petrol krizi ve ekonomik kriz, aslında siyasi bir temele dayanmaktaydı. Bütün krizlerde olduğu gibi; siyasi krizler ekonomik krizleri, ekonomik krizlerde siyasi krizleri tetiklemiştir. Türkiye petrol krizleri olarak anılan 1974 krizi ve 1980 krizine daha yakından bakalım.

“Yavru vatan” olarak kamuoyunca tabir edilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, özellikle 1970’li yıllar ile birlikte Kıbrıs’ta yaşayan Türklerin, yine Kıbrıs’ta yaşayan Rumların yoğun saldırılarına maruz kalması sonucunda kurulmuş bir devlettir. Türkiye Cumhuriyeti, o dönem bu saldırılara önce politik bakımdan cevap vermiş ancak saldırıların ardı arkası kesilmeyince 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nı düzenlemiştir. Kıbrıs Barış Harekatı’nın sonucunda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuştur.

1974 Krizi Nedir? 1974 Ekonomik Krizi/ 1974 Petrol Krizi Nedir?

Türkiye Cumhuriyeti’nin 1974 yılında gerçekleştirdiği Kıbrıs Barış Harekatı uluslararası camiadan destek bulmamıştır. Ülkemizin adaya yaptığı barış harekatını işgal hareketi gibi gören ve gösteren uluslararası camia; ülkemize boykot uygulamaya başlamıştır. Türkiye’nin petrol ürünleri almasına ambargo konulmuştur. Bunun yanı sıra pek çok farklı ürünün Türkiye’ye satılmasına da engel olunmuştur. Bu nedenle ülkemizde 1974 yılında derin bir kriz yaşanmıştır.

1974 krizi, Türkiye’nin haklı gerekçelerle Kıbrıs’a yaptığı Barış Harekatı’nın yabancı devletler tarafından kötü algılanması nedeniyle ve buna karşılık ülkemize ambargo uygulamaya başlamaları nedeniyle meydana gelmiştir. Bunun yanı sıra 1974 yılında küresel bazda petrol fiyatlarında 4 kat artış yaşanmıştır. Bu durum, Türkiye’nin ekonomik krizini daha da derinleştirmiştir. Küresel 1974 petrol krizi ve Türkiye’ye karşı alınan Kıbrıs Barış Harekatı kaynaklı ambargo kararlarının aynı döneme gelmesi; 1974 ekonomik krizi konusunda her iki etkenin de önemli rol oynadığını ortaya koymaktadır.

1980 Krizi Nedir? 1980 Ekonomik Krizi/ 1980 Petrol Krizi Nedir?

1980 yılına gelindiğinde petrol fiyatları yeniden 2 kat artış göstermiştir. Ülkemizde 1979 yılının sonunda hükümet değişikliği olmuştur. Bu değişikliğin ardından zorlu ekonomik koşullarla mücadele etmek adına hükümet 24 Ocak kararlarını almıştır. 24 Ocak 1980 günü açıklanan bu ekonomik kararlara, 24 Ocak kararları yazımızdan göz atabilirsiniz.

24 Ocak kararları istenen ve beklenen etkiyi uyandırmamış, aksine bankerliği körüklemiştir. Petrol krizi olarak başlayan 1980 krizi sonrasında ülkemiz kriz içerisinde kriz yaşamaya başlamış ve bu süreç 1980 darbesiyle iyice içinden çıkılmaz bir hal almıştır. Darbe sonrasında ülkemizdeki bankerler birbiri ardına batamaya başlamıştır. Bu nedenle, bu kez de bankerler krizi patlak vermiştir. 1980 yılından 1980’lerin ortasına kadar olan zamanda Türkiye ekonomik krizden güçlükle çıkabilmiştir. Türkiye Petrol Krizi (1974 ve 1980) Neden Oldu? haberi akabinde; Bankerler krizine de buradan göz atabilirsiniz.