Özgürlüğün Anayasası Yazarı Friedrich August Von Hayek Kimdir?

Özgürlüğün Anayasası Yazarı Friedrich August Von Hayek Kimdir?

16 Ocak 2020 2 Yazar: Emine Zaman

Friedrich August Von Hayek 8 Mayıs 1899 tarihinde Viyana’da dünyaya gelmiş, 23 Mart 1992 yılında hayatını kaybetmiştir. Friedrich Hayek Avusturyalı bir ekonomist ve siyaset bilimcidir. Ekonomi alanında, serbest piyasa ekonomisini savunmuştur. Hayek, serbest piyasa ekonomisini, 20. yüz yılın ortalarında baş gösteren sosyalizm akımına karşı savunması ile ekonomi alanında adından söz ettirmiş ve ön plana çıkmıştır. Özgürlüğün Anayasası yazarı Friedrich August Von Hayek kimdir daha yakından bakalım…

Özgürlüğün Anayasası Yazarı Friedrich August Von Hayek Kimdir?

Friedrich Hayek ekonomi, hukuk, felsefe, psikoloji, politika alanlarında çalışmalar yapmıştır. Özellikle hukuk ve epistemolijiye (bilgi felsefesi: bilginin kaynağı, doğası ve kapsamı ile ilgilenen bilim dalı) büyük katkıları olmuştur. Friedrich August Von Hayek 1974 tarihinde Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülmüş ve ödülü Gunnar Myrdal ile paylaşmıştır. Ekonominin Babası Adam Smith Kimdir? Adam Smith’in ekonomiye dair görüşleri nelerdir detaylı olarak buradan göz atabilirsiniz.

Friedrich Hayek’in Ekonomik Görüşü

Topçu subayı olaeak görev yapan Friedrich Hayek, 1. Dünya Savaşı’nın ardından sosyal bilimlere yönelmiştir. Hayek Viyana Üniversitesi’nden 1921 yılında hukuk, 1923 yılında ise siyaset bilimi üzerine doktora almıştır. Sosyalizm fikirlerini benimsemek üzere olan Hayek, 1924 tarihinde Ludwing Von Mises’in Sosyalizm kitabından etkilenmesi üzerine düşünceleri değişmiştir. Bu değişim sonrasında Hayek liberal felsefenin savunucusu olmuştur. Liberal felsefeyi ekonomi, siyaset felsefesi gibi pek çok alanda savunmuştur.

Friedrich August Hayek serbest piyasa düzeninin felsefik savunucuları arasındadır. 20. yüz yılda Avusturya Okulu’nun önemli temsilcilerinden biridir. Hayek, merkezi ekonomik planlamanın insanların özgürlüklerini ve ihtiyaçlarını kısıtladığı görüşündedir. Çoğulcu ve ekonomik sübjektivizmin savunucularından olan Hayek, 1974 yılında Nobel Ekonomi Ödülünü almıştır. Friedrich Hayek’e göre, iktisadi karar verme yetisi, bireylerden, bireylerin değerlerinden ve amaçlarından ayrı ve bağımsız değildir. İktisadi karar verme hakkının, bireylerini amaç ve kararlarından bağımsız olmaması ekonomik öznellik (Avusturya ekolü) olarak bilinir. Hayek, karar verme hakkının enformasyona sahip olan bireylerde olması gerektiğini vurgulamıştır. Rekabetçi piyasada fiyatların, insanların mal ve hizmetlere biçtiği görece değerlere göre belirlendiğini belirten Hayek, bireylerin de fiyatlara bakarak ihtiyaçlarını en iyi şekilde nasıl karşılayacaklarına karar vermekte hatta, isteklerinin neler olduğunu belirlemekte olduklarını söylemektedir.

İktisat alanında şüphesiz önemli katkılar sağlayan Hayek, bilişim (enformasyon) teorisi, politika teorisi, hukuk, bilim felsefesi ve yanı sıra bilişsel psikoloji alanlarda da yeni görüşler üretmiştir. Hayek, zıt fikirleri savunmalarına rağmen 1974 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nü Guannard Myrdall ile paylaşmak zorunda kalmıştır. Friedrich Hayek hayatını kaybetmeden 2 yıl önce hafıza kaybına uğramıştır.

Friedrich Hayek’in Eserleri

– The Use Of Nowledge In Society (Bilginin Toplumda Kullanımı) (1945)

– The Sensory Order (Duyumsal Düzen) (1952)

– The Constitution Of Liberty (Özgürlüğün Anayasası) (1960)

– Law, Legislation And Liberty (Kanun, Mevzuat ve Özgürlük) (1979)

– The Road To Serfdom (Serfliğe Giden Yol) (1944)

Hayatını özgürlük savunusuna adayan Hayek’in en önemli eserlerindendir. Serfliğe Giden Yol konusu itibarı ile son derece önemli bazı siyasal sorulara cevap arayan bir eserdir. Özgürlük nedir, sosyalizm, faşizm ve diğer sistemler neden özgürlük ile bir çelişki içerisindelerdir, özgürlük aleyhtarı fikirler birbirine karşıt görünmelerine rağmen aynı kökten türemiş olabilirler mi, özgürlük geçici bir güvenlik için feda edilebilir mi? gibi soruların cevapları bu kitapta aranmaktadır. Thomas Robert Malthus kimdir ve Thomas Malthus Nüfus Kuramı nedir detaylı olarak buradan incelenebilir.